p02 Xen, Rede des Thrasybulos
Nach der Niederlage im Piräus wählten "die in der Stadt" in der allgemeinen Verunsicherung anstelle der Dreißig ein Zehnmännerkollegium zur Aufrechterhaltung der Ordnung, die Dreißig aber zogen sich aus der Stadt nach Eleusis zurück und riefen von dort die Spartaner zu Hilfe. Schließlich rückte der König Pausanias mit einem Heer aus mehreren peloponnesischen Städten in Attika ein, gewann einen Kampf gegen "die im Piräus" unter ihrem Anführer Thrasybulos und führte (wegen innenpolitischer Konkurrenz in Sparta) Geheimverhandlungen mit ihnen, in der Absicht, Frieden herzustellen. Dies gelang; allerdings durften die engsten Anhänger der Dreißig, die dem Frieden nicht trauten, ebenfalls nach Eleusis ausrücken.
Die Rede des Thrasybulos beginnt mit der Aufforderung zur Selbsterkenntnis und ist dann nach drei Tugenden gegliedert: δικαιοσύνη (Gerechtigkeit), ἀνδρεῖα (Tapferkeit),
1 | τούτων δὲ περανθέντων | |
2 | Παυσανίας μὲν διῆκε τὸ στράτευμα, |
|
3 | οἱ δ᾽ ἐκ τοῦ Πειραιῶς > |
|
4 | ἀνελθόντες σὺν τοῖς ὅπλοις εἰς τὴν ἀκρόπολιν |
|
5 | > ἔθυσαν τῇ Ἀθηνᾷ. |
|
6 | ἐπεὶ δὲ κατέβησαν ἐκκλησίαν ἐποίησαν οἱ στρατηγοί· |
|
7 | ἔνθα δὴ ὁ Θρασύβουλος ἔλεξεν· |
|
8 | ὑμῖν, ἔφη, ὦ ἐκ τοῦ ἄστεως ἄνδρες, συμβουλεύω ἐγὼ |
|
9 | γνῶναι ὑμᾶς αὐτούς. |
|
10 | μάλιστα δ᾽ ἂν γνοίητε, | |
11 | εἰ ἀναλογίσαισθε | |
12 | ἐπὶ τίνι ὑμῖν μέγα φρονητέον ἐστίν, | |
13 | ὥστε ἡμῶν ἄρχειν ἐπιχειρεῖν. | Konsekutivsatz mit Inf. |
14 | πότερον δικαιότεροί ἐστε; |
|
15 | ἀλλ᾽ ὁ μὲν δῆμος πενέστερος ὑμῶν ὢν | Gen.separativus |
16 | οὐδὲν πώποτε ἕνεκα χρημάτων ὑμᾶς ἠδίκηκεν· |
|
17 | ὑμεῖς δὲ πλουσιώτεροι πάντων ὄντες |
|
18 | πολλὰ καὶ αἰσχρὰ ἕνεκα κερδέων πεποιήκατε. |
|
19 | ἐπεὶ δὲ δικαιοσύνης οὐδὲν ὑμῖν προσήκει, |
|
20 | σκέψασθε εἰ ἄρα ἐπ᾽ ἀνδρείᾳ ὑμῖν μέγα φρονητέον. |
|
21 | καὶ τίς ἂν καλλίων κρίσις τούτου γένοιτο | Potentialis der Ggwt. |
22 | ἢ ὡς ἐπολεμήσαμεν πρὸς ἀλλήλους; |
|
23 | ἀλλὰ γνώμῃ φαίητ᾽ ἂν προέχειν, |
|
24 | οἳ ἔχοντες καὶ τεῖχος καὶ ὅπλα καὶ χρήματα > |
|
25 | > καὶ συμμάχους Πελοποννησίους |
|
26 | ὑπὸ τῶν οὐδὲν τούτων ἐχόντων περιείληφθε; |
|
27 | ἀλλ᾽ ἐπὶ Λακεδαιμονίοις δὴ οἴεσθε μέγα φρονητέον εἶναι; πῶς; |
|
28 | πῶς; οἵγε ὥσπερ τοὺς δάκνοντας κύνας κλοιῷ δήσαντες > | "Wie Leute, die" |
29 | > παραδιδόασιν, |
|
30 | οὕτω κἀκεῖνοι ὑμᾶς παραδόντες τῷ ἠδικημένῳ τούτῳ δήμῳ |
|
31 | οἴχονται ἀπιόντες; |
|
32 | οὐ μέντοι γε ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες, ἀξιῶ ἐγὼ |
|
33 | ὧν ὀμωμόκατε παραβῆναι οὐδέν, > | |
34 | > ἀλλὰ καὶ τοῦτο πρὸς τοῖς ἄλλοις καλοῖς ἐπιδεῖξαι, |
|
35 | ὅτι καὶ εὔορκοι καὶ ὅσιοί ἐστε. |
|
36 | εἰπὼν δὲ ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα, |
|
37 | καὶ ὅτι οὐδὲν δέοι ταράττεσθαι, > | |
38 | > ἀλλὰ τοῖς νόμοις τοῖς ἀρχαίοις χρῆσθαι, |
|
39 | ἀνέστησε τὴν ἐκκλησίαν. |
|
40 | καὶ τότε μὲν ἀρχὰς καταστησάμενοι ἐπολιτεύοντο· |
|
41 | ὑστέρῳ δὲ χρόνῳ ἀκούσαντες |
|
42 | ξένους μισθοῦσθαι τοὺς Ἐλευσῖνι, | Ἐλευσῖνι in Eleusis |
43 | στρατευσάμενοι πανδημεὶ ἐπ᾽ αὐτοὺς |
|
44 | τοὺς μὲν στρατηγοὺς αὐτῶν εἰς λόγους ἐλθόντας ἀπέκτειναν, |
|
45 | τοῖς δὲ ἄλλοις εἰσπέμψαντες τοὺς φίλους καὶ ἀναγκαίους |
|
46 | ἔπεισαν συναλλαγῆναι. |
|
47 | καὶ ὀμόσαντες ὅρκους ἦ μὴν μὴ μνησικακήσειν, |
|
48 | ἔτι καὶ νῦν ὁμοῦ τε πολιτεύονται |
|
49 | καὶ τοῖς ὅρκοις ἐμμένει ὁ δῆμος. |
|
